Dwie formy umów rezerwacyjnych
Umowa rezerwacyjna z deweloperem może przybierać jedną z dwóch form. Jedną jest umowa rezerwacyjna mieszkania z elementami umowy przedwstępnej, a drugą – bez takich elementów.
Prosta rezerwacja mieszkania oznacza z jednej strony, że deweloper jest zobowiązany wycofać je ze sprzedaży otwartej, a z drugiej – nie narzuca obowiązku podpisania dalszych umów. Jest to więc forma zdecydowanie bardziej elastyczna od umowy przedwstępnej, która pod rygorem konkretnych kar zobowiązuje strony do finalizacji transakcji.
Kiedy dokonuje się rezerwacji lokalu u dewelopera?
Deweloperzy występują z inicjatywą podpisania umowy rezerwacyjnej, kiedy na przykład nie rozpoczęli inwestycji, bo nie mają zabezpieczonego finansowania albo oczekują na wydanie pozwoleń na budowę.
Inwestor z kolei może dokonać rezerwacji, nie mając pewności co do decyzji kredytowej po stronie banku. To istotne, ponieważ taka forma umowy pozwoli faktycznie zarezerwować mieszkanie na praktycznie dowolnym etapie jego budowy, ale jednocześnie zabezpiecza interesy inwestora, gdyby z różnych przyczyn nie mógł on przystąpić do finalnej umowy sprzedaży.
Elastyczne zasady i sprecyzowane zobowiązania
Podstawowym atutem umowy rezerwacyjnej jest jej elastyczność. Może ona dowolnie precyzyjnie opisywać nieruchomość i warunki transakcji, więc umiejętnie sporządzona będzie chroniła interesy obu stron. Praktyka jednak nakazuje pewną ostrożność – umowa ta może wykorzystywać niektóre elementy umów przedwstępnych, a to uczyni ją mniej atrakcyjną dla nabywcy. Umowa rezerwacyjna kupna mieszkania pozwala jednak dowolnie kształtować warunki przejścia do kolejnych etapów transakcji, a jednocześnie sprawia, że inwestor może być spokojny o status wybranego mieszkania.
Plusem jest fakt, że opłata za dokonanie takiej umowy będzie co do zasady zaliczana na poczet ceny mieszkania. Jeśli natomiast nie zostaną spełnione warunki określone w umowie i do transakcji ostatecznie nie dojdzie, to klient otrzyma zwrot opłaty. Co więcej, jeśli to deweloper nie wywiąże się ze swoich zobowiązań, umowa może przewidywać zwrot podwójnej kwoty na konto inwestora.
Umowa rezerwacyjna jest wygodnym instrumentem ze względu na elastyczność. Będzie ona jednak nadal dokumentem istotnym i wymagającym uważnej lektury. O ile bowiem ma charakter wstępny i ogólny, mówi jednak o pewnych szczególnych okolicznościach i nie stanowi odpowiedzi na wszystkie potencjalne problemy.
Przepisy do pewnego stopnia narzucają format takiej umowy, natomiast w poszczególnych przypadkach mogą, choć nie muszą, być do niej dołączane załączniki lub zapisy wprost precyzujące wybrane postanowienia. Od nich często będzie zależało, czy rezerwacja mieszkania należycie ochroni interesy obu stron, czy tylko dewelopera.